Op 2 oktober jl. stelde de Europese Commissie - na brede kritiek van zowel de EU-lidstaten als van producerende landen buiten de EU - voor om de toepassing van de ‘Ontbossingsverordening’ (EUDR) met twaalf maanden uit te stellen.

De huidige implementatiedatum (30 december 2024¹) nadert snel. Dat verplicht het Europees Parlement en de EU-Lidstaten (Raad van Ministers) om de behandeling van dit voorstel via de versnelde procedures te laten verlopen.

Raad van Ministers

Op 16 oktober jl. hebben de EU-ambassadeurs inmiddels het groene licht gegeven voor de goedkeuring van de ongewijzigde tekst van dit voorstel. Hierdoor wordt de latere goedkeuring door de Raad van Ministers een hamerstuk.

Europees Parlement

De goedkeuring van het voorstel door het Europees Parlement (EP) verloopt daar via de spoedprocedure. Dit houdt in dat de gebruikelijke uitgebreide discussies in de EP-commissies worden overgeslagen en het voorstel direct plenair wordt behandeld. De stemming over het voorstel staat op de plenair agenda van 14 november (11:00 uur). Als het EP dan instemt met de ongewijzigde tekst van het voorstel, dan kan de nieuwe implementatiedatum (30 december 2025¹) tijdig in het Publicatieblad van de EU worden opgenomen. Mocht het EP echter onverhoopt besluiten om de tekst van het voorstel te amenderen dan ontstaat er een kritische situatie waarbij het EP en de Raad binnen circa vier weken overeenstemming moeten bereiken over een compromistekst. Als dit laatste vervolgens dan niet zou lukken, blijft de huidige implementatiedatum ongewijzigd. De mogelijkheid om amendementen in te dienen, verstrijkt op woensdag 6 november (13:00 uur). Daarna zal een scherper beeld ontstaan over de stemming een week later.

Hoog- en laag risicolanden en uitbreiding reikwijdte

Ook bij uitstel van de implementatiedatum wordt komend jaar toch zeker nog een interessant jaar. Een ander (vaak onderbelicht) onderdeel van het voorstel houdt verband met het zogenaamde benchmarksysteem. Via dit systeem categoriseert de EU landen of delen van landen op het terrein van ontbossing in hoog-, standaard- en laag-risico. Op basis van het voorstel dient de lijst van laag- en hoog-risicolanden uiterlijk op 30 juni 2025 te worden vastgesteld. Op grond van de bestaande verordening dient de Europese Commissie ook uiterlijk op deze datum een eerste effectbeoordeling van de EUDR gereed te hebben met mogelijke voorstellen tot uitbreiding reikwijdte (ecosystemen en producten).

¹ Voor micro- of kleine ondernemingen geldt de huidige implementatiedatum van 30 juni 2025 en uitstel met 12 maanden leidt voor deze ondernemingen tot een implementatiedatum van 30 juni 2026.