HANDELSPOLITIEK

EU-Mercosur: op weg naar finaal handelsakkoord?

In de aanloop naar de top van Europese en Latijns-Amerikaanse regeringsleiders op 17/18 juli 2023 is het nog steeds onduidelijk of de EU en Mercosur (Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay) erin slagen om vooruitgang te boeken bij de afronding van hun vrijhandelsbesprekingen.

Afschaffing douanerechten oliën en vetten

In juni 2019 bereikten de EU en Mercosur-landen al politieke overeenstemming over een brede vrijhandelsovereenkomst waarin partijen onder meer afspraken hebben gemaakt over de geleidelijke afschaffing van invoerrechten op oliën en vetten, biodiesel, vetzuren en lecithines. Ook is er toen overeenstemming bereikt over de verlaging en harmonisering van de Argentijnse exportbelastingen op sojabonen en afgeleide producten. De ratificatie van dit akkoord werd echter door de Europese Commissie (EC) ‘on hold’ gezet omdat zij er weinig vertrouwen in had dat de Braziliaanse overheid onder de toenmalige President Bolsonaro de afspraken op het terrein van duurzaamheid zou naleven.


Grote tijdsdruk

Ook als partijen er snel in slagen om overeenstemming te bereiken over de schriftelijke verduidelijking van de gemaakte duurzaamheidsafspraken dan zal de EC de tekst van de finale overeenkomst uiterlijk begin 2024 aan de Raad en EP moeten voorleggen om verdere grote vertraging te voorkomen. Begin juni 2024 zullen er namelijk EP-verkiezingen worden gehouden en de laatste plenaire vergadering voor deze verkiezingen worden gehouden in de week van 22-25 april 2024. Als het EP zich vóór deze verkiezingen niet uitspreekt, zal het ratificatieproces opnieuw worden vertraagd.


Weerstand

Diverse EU-lidstaten, met name Frankrijk, Oostenrijk maar ook een meerderheid van de Tweede Kamer is fel gekant tegen dit handelsakkoord. Vanuit de Tweede Kamer is er sowieso de afgelopen jaren weinig steun voor handelsakkoorden. Coalitiepartij de ChristenUnie heeft zich bij diverse kritische moties over dit handelsakkoord aangesloten bij de oppositie waardoor dit akkoord bij een eventuele toekomstige behandeling niet op de steun van een meerderheid van de Kamer lijkt te kunnen rekenen. Of van Europese zijde alleen de EU Raad van Ministers en het EP het akkoord behoeven goed te keuren, of dat ook de nationale parlementen hiermee moeten instemmen, is afhankelijk van de juridische vorm (‘EU only’ of ‘gemengde overeenkomst’) waarin de EC het verzoek om goedkeuring zal aanbieden.