ENERGIE EN OLEOCHEMIE

Lineas: de duurzame toekomst van spoorgoederenvervoer

In een serie van interviews spreekt MVO met verschillende transportbedrijven die succesvol opereren op high blends van biodiesel. Deze editie staat in het teken van Lineas, de grootste Belgische spoorgoederenvervoerder. Christine Vanoppen, duurzaamheidsmanager bij Lineas, deelt het succesverhaal van hun locomotieven die rijden op duurzame brandstoffen HVO en FAME.

Over Lineas

Lineas is de grootste private spoorvrachtvervoerder in Europa en speelt een leidende rol in het bevorderen van duurzame transportoplossingen. Met operaties door heel Europa biedt Lineas een efficiënt en milieuvriendelijk alternatief voor wegvervoer. Het bedrijf heeft ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen en test momenteel locomotieven die op biobrandstoffen rijden als onderdeel van zijn groene strategie.


Welke duurzaamheidsdoelen streeft Lineas na?

Lineas heeft zich gecommitteerd aan Science Based Targets en wil de CO2-uitstoot tegen 2030 aanzienlijk verminderen. Het doel is om de Scope 1- en 2-emissies met 42% terug te brengen. Aangezien 15% van de tonkilometers nog steeds met dieseltractie wordt gereden, ligt hier een enorme kans voor verduurzaming. Naast elektrificatie onderzoekt Lineas alternatieve brandstoffen zoals biobrandstoffen om de uitstoot verder te reduceren.


Waarom heeft Lineas ervoor gekozen om biobrandstoffen te testen in locomotieven?

De infrastructuur voor volledige elektrificatie is in sommige gebieden nog niet beschikbaar, vooral niet in havens. Biobrandstoffen zoals HVO (Hydrotreated Vegetable Oil) en FAME (Fatty Acid Methyl Esters) bieden een haalbaar alternatief. HVO is al eerder succesvol getest, ook door andere vervoerders. Om niet volledig afhankelijk te zijn van HVO besloot Lineas ook FAME te testen. Ook de prijs speelt een rol. HVO wordt steeds duurder door toenemende vraag uit onder andere de luchtvaartsector; de prijsontwikkeling van FAME biedt een aantrekkelijker alternatief.


Welke uitdagingen komen kijken bij het rijden op biobrandstof?

Een van de grootste uitdagingen bij het gebruik van FAME was het risico dat de brandstof zou stollen bij koudere temperaturen. Daarom werden de tests specifiek in de winter uitgevoerd. Door samenwerking met Cargill werden de juiste additieven gevonden, zodat de brandstof goed blijft presteren, ongeacht de weersomstandigheden. Na uitgebreide tests is het nu mogelijk om klanten biobrandstoffen aan te bieden, zoals FAME, ook tijdens de winter.


Hoe reageren klanten op het gebruik van biobrandstoffen?

Er is zeker enthousiasme bij klanten, maar de prijs blijft een struikelblok. Biobrandstoffen zijn duurder dan conventionele diesel, en hoewel veel klanten interesse tonen, haken ze vaak af zodra ze de hogere kosten zien. Ondanks deze uitdaging blijft Lineas werken aan het ontwikkelen van kostenefficiënte oplossingen voor duurzame transportoplossingen, in de verwachting dat de vraag naar groener vervoer zal toenemen.


Welke logistieke uitdagingen staan grootschalig gebruik van biobrandstoffen in de weg?

Bij het overstappen op biobrandstoffen staan niet alleen technische aanpassingen aan locomotieven centraal, maar ook logistieke uitdagingen. Een van de grootste obstakels is de beschikbaarheid van tankfaciliteiten in havens, die momenteel nog vaak ontbreken. Hierdoor moet het tanken van biobrandstoffen zoals HVO en FAME vaak met tankwagens gebeuren, wat inefficiënt is en het risico op morsen en lekkage vergroot. Voor een grootschalige toepassing van biobrandstoffen is het noodzakelijk om speciale tanklocaties in havens te bouwen, die voldoen aan strenge regelgeving. Dit proces vraagt echter tijd en investering.


Waarom is het spoorgoederenvervoer cruciaal voor duurzaam transport?

Het spoorgoederenvervoer is nu al zes tot negen keer efficiënter dan wegvervoer, in termen van uitstoot. Wanneer biobrandstoffen zoals HVO en FAME worden gebruikt, kan de impact op de uitstoot nog verder worden verminderd. Spoorvervoer heeft een voorsprong op de vergroening omdat het al grotendeels geëlektrificeerd is. Voor langeafstandstransport is spoorvervoer een veel efficiënter alternatief dan vrachtwagens. Door multimodale samenwerking, waarbij spoor- en wegvervoer elkaar aanvullen, kan het goederenvervoer verder verduurzamen en efficiënter worden.


Waarom is multimodaal transport zo belangrijk voor duurzaamheid?

In de toekomst van duurzaam goederenvervoer speelt multimodaal transport een cruciale rol. Dit betekent dat verschillende vormen van transport – zoals wegvervoer en spoorgoederenvervoer – efficiënt op elkaar worden afgestemd om goederen van A naar B te krijgen. Voor langeafstandsvervoer is spoorvervoer het meest efficiënt en duurzaam, terwijl voor korte afstanden vrachtwagens geschikter zijn. Lineas ziet grote potentie in het verder optimaliseren van deze samenwerking, vooral omdat het goederenvervoer over de weg nog aan het begin staat van zijn vergroening. Door het combineren van spoor en weg kunnen bedrijven hun CO2-uitstoot drastisch verminderen.


Hoe ziet de toekomst van biobrandstoffen in het spoorgoederenvervoer eruit?

Biobrandstoffen zijn een belangrijke tussenoplossing voor het verminderen van CO2-uitstoot in het spoorgoederenvervoer. Terwijl waterstof- en hybride locomotieven nog in ontwikkeling zijn, biedt het gebruik van biobrandstoffen een haalbare manier om op korte termijn duurzaamheid te bevorderen. Lineas blijft investeren in deze technologieën, maar ziet spoorvervoer als geheel al in een sterke positie dankzij de bestaande elektrificatie en infrastructuur. Met de toenemende druk op bedrijven om hun Scope 3-uitstoot te verlagen, zal de vraag naar spoorvervoer – dat minder congestie, lagere kosten en een kleinere ecologische voetafdruk biedt – alleen maar groeien.


Tot slot

Lineas is vastberaden om bij te dragen aan een duurzamer transportnetwerk. De tests met biobrandstoffen zoals HVO en FAME zijn belangrijke stappen in de richting van een groenere toekomst. Hoewel er nog obstakels zijn op het gebied van kosten en logistiek, blijft het bedrijf vooroplopen in de verduurzaming van het spoorgoederenvervoer. De toekomst van het spoorvervoer is veelbelovend, en Lineas blijft zich inzetten om een leidende rol te spelen in deze transitie.



Christine Vanoppen, duurzaamheidsmanager bij Lineas