Op 15 april 2025 publiceerde de Europese Commissie de vierde versie van de FAQ en een update van de richtsnoeren voor de implementatie van de EU-ontbossingsverordening (EUDR). Deze documenten boden op een aantal praktische punten waardevolle verduidelijkingen, die wij hebben verwelkomd. Toch blijven er verscheidene cruciale kwesties bestaan, daarom doet MVO een dringende oproep aan de Europese Commissie en de Nederlandse overheid om de resterende knelpunten op korte termijn op te lossen.  

In een brief aan de Nederlandse overheid op 23 juni heeft MVO specifiek de zorgen rondom het informatiesysteem, de eisen met betrekking tot legaliteit en de methodes van risicobeoordeling aangekaart. In een eerder stadium heeft MVO de zorgen rondom het delen van geolocatiedata bij de Nederlandse overheid onder de aandacht gebracht. 

MVO - de ketenorganisatie voor oliën en vetten wil een herhaling van de situatie van vorig jaar voorkomen. Het last-minute uitstel van twaalf maanden heeft het afgelopen jaar geleid tot aanzienlijk verlies aan geïnvesteerd kapitaal van veel producenten en van onze aangesloten bedrijven die grote inspanningen hadden verricht om aan de EUDR-verplichtingen te voldoen. Een herhaling daarvan is onacceptabel. Om verstoring van de handelsketens, die cruciaal zijn voor de voedselzekerheid te voorkomen, is het van essentieel belang dat Knelpunten met betrekking tot het informatiesysteem, de eisen rondom legaliteit, de methodes van risicobeoording en het delen van geoloactiedata worden aangepakt en dat er pas sancties worden opgelegd als er voldoende duidelijkheid bestaat. 

Onze leden zijn actief in de handelsketens van soja en palmolie en hebben dringend behoefte aan rechtszekerheid in aanloop naar de beoogde toepassing op 30 december 2025, zodat zij heldere verplichtingen kunnen doorgeven binnen hun toeleveringsketens. Leden maken zich met name grote zorgen over het feit dat de Europese Commissie er vooralsnog niet in is geslaagd het informatiesysteem volledig operationeel te krijgen, over de onzekerheid rond de invulling van de juridische bepalingen en over het ontbreken van bevestiging vanuit autoriteiten dat hun voorbereidingen geldig zijn. Zes maanden vóór toepassing - het moment waarop inkoopcontracten moeten worden afgerond - zijn deze verduidelijkingen en vereenvoudigingen zonder verder uitstel noodzakelijk, zodat ketens kunnen leveren conform de verordening. Als deze zorgen niet tijdig worden opgelost, zullen leveringsbeperkingen en verstoringen onvermijdelijk zijn. 

Er blijven dus nog steeds substantiële vragen bestaan, terwijl de tijd om juridische onzekerheden op te lossen en het informatiesysteem werkbaar te maken voor de praktijk snel afloopt. Oplossingen voor bovenstaande knelpunten zijn nú nodig, om implementatie eind dit jaar mogelijk te maken. 

De oproepen tot verdere vereenvoudiging of hernieuwd uitstel weerspiegelen de algehele moeilijkheidsgraad, de onevenredigheid van de eisen, de onduidelijkheid over wanneer bewijslast als voldoende wordt beschouwd, het aanhoudende gevoel van onzekerheid en de uitdaging voor bedrijven om zich adequaat voor te bereiden. De mate van voorbereiding binnen de keten verschilt sterk per grondstof, per derde land, en tussen private partijen en overheden.  

MVO is geen voorstander van uitstel van de implementatiedatum van 30 december 2025. Een mogelijke ‘soft-landing’ periode, waarin bestaande onzekerheden worden overwonnen via nauwe samenwerking tussen bedrijven en autoriteiten, zou alleen aanvaardbaar zijn indien alle bedrijven verplicht zijn de verordening toe te passen, terwijl bevoegde autoriteiten geen sancties opleggen aan bedrijven die aantoonbaar serieuze inspanningen hebben geleverd om aan alle EUDR vereisten te voldoen. 

Nu 30 juni nadert en er nog slechts zes maanden resteren tot de toepassing van de EUDR, benadrukt MVO dat wijziging van de verordening na deze datum en uitblijven van tijdige verduidelijkingen van essentiële bepalingen de onzekerheid verder zal aanwakkeren, bedrijfsbelangen zal schaden en als een grote klap zal worden ervaren door partijen binnen onze ketens.