Belangrijke ontwikkelingen

• De prijzen zijn gemiddeld tussen de 10 en 15% gedaald, maar liggen nog steeds gemiddeld 15% hoger dan voor de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.
• Qua volume kwam 55% van alle grondstoffen en eindproducten van buiten de EU-27. Met 89% van het totale exportvolume bleef de EU onze belangrijkste afzetmarkt.
• Biodiesel vertegenwoordigde de hoogste handelswaarde in zowel import- als exportmarkten.
• Ondanks de oorlog kwam 50% van de invoer van zonnebloemolie nog steeds uit Oekraïne. De invoer van sojabonen uit Oekraïne bereikte een recordhoogte.
• De invoer van plantaardige oliën uit Rusland is tot stilstand gekomen.
• Guatemala is na Maleisië de tweede leverancier van palmolie aan Nederland geworden.

Nederlandse handel in producten uit onze industrie 

In 2023 daalde het totale importvolume met 9%, terwijl het exportvolume stabiel bleef. In waarde zien we een forse daling; dit is te wijten aan een gemiddelde prijsdaling van 14,5%. Een flinke daling, maar nog steeds 10 tot 15% hoger dan in 2021. De waarde van producten voor import en export bedragen voor het jaar 2023 respectievelijk € 19 en € 17 miljard.

Oliezaden

Wat opvalt is de daling van de import van sojabonen met 7%, voornamelijk uit Brazilië en de VS. Er was wel sprake van een stijging in de import van sojabonen uit Oekraïne. Nederland geldt nog steeds als één van Europa’s grootste verwerkers van sojabonen.

Plantaardige oliën

In de afgelopen vijf jaar is de totale import van palmolie gehalveerd, van 2,8 miljoen ton in 2019 naar 1,4 miljoen ton in 2023. In 2023 daalde de import van palmolie met ruim 130.000 ton. De verwachting is dat dit stabiliseert door uitbreiding van raffinagecapaciteit. Daarentegen steeg de import van sojaolie met 50% in 2023.

Guatemala heeft zijn positie op de Nederlandse markt duidelijk versterkt. Het land exporteerde 293.000 ton (ruwe) palmolie naar Nederland in 2023, 51.000 ton meer dan in 2022. Dit betekent dat Guatemala nu 21% van de totale Nederlandse palmolie-import voor zijn rekening neemt. Daarmee is het land de belangrijkste palmolieleverancier van Nederland na Maleisië (24%). Andere belangrijke leveranciers zijn Papoea-Nieuw-Guinea (18%) en Indonesië (11%).

Biodiesel

Biodiesel vertegenwoordigde binnen de totale handel de hoogste handelswaarde in zowel import- als exportmarkten. Hoewel de import van biodiesel met 2% daalde, steeg de export met 9%, voornamelijk binnen Europa. Wat ook opvalt is een forse stijging van import uit China.

Import uit Rusland, Belarus en Oekraïne

Ondanks de oorlog kwam 50% van de invoer van zonnebloemolie nog steeds uit Oekraïne. De invoer van sojabonen uit het land bereikte een recordhoogte. De import uit Rusland en Belarus is in 2023 tot stilstand gekomen, ondanks het feit dat er geen sancties bestonden op oliezaden, oliën en vetten. De Europese Commissie  heeft voorstellen gedaan om hogere invoerrechten te heffen op verschillende landbouwproducten uit Rusland en Belarus.