Ingrid Thijssen (voorzitter van VNO-NCW) en Rob de Wijk (oprichter van The Hague Centre for Strategic Studies) onderstreepten tijdens het MVO Netwerkevent op 26 maart jl. ondubbelzinnig het belang van handelsakkoorden. Beide sprekers noemden het onbegrijpelijk dat het zelfs niet meer mogelijk is om met gelijkgestemde landen zoals Canada en Australië zulke akkoorden te sluiten, alleen omdat enkele producenten in een EU-land bevreesd zijn voor concurrentie. Het is volgens hen hoog tijd dat Nederlandse en Europese politici beseffen in welke mate onze welvaart en onze veiligheid afhankelijk zijn van internationale handel.

MVO
Het MVO Netwerkevent had als thema ‘Oliën en vetten voor een duurzame wereld - het belang van internationale handel’ en werd gehouden in de Malietoren in Den Haag. MVO-voorzitter Henk Kant wees erop dat MVO - de ketenorganisatie voor oliën en vetten, tien jaar bestaat. MVO is in die tijd van zo’n 50 naar bijna 90 aangesloten bedrijven gegroeid en wordt door haar leden erg gewaardeerd. Hij wees op het geopolitieke belang van internationale handel voor met name Nederland.

Handelscijfers
MVO-directeur Frans Claassen vertelde aan de hand van recente handelscijfers over de politieke achtergrond van ontwikkelingen in de handel in de oliën- en vettensector. Zo zijn de meeste importen uit Rusland en Wit-Rusland weggevallen, is de invoer van sojabonen en zonnebloemolie uit Oekraïne gestegen en daalt al jaren de invoer van palmolie. De invoer van biodiesel is in 2023 iets gedaald, terwijl de import uit China juist toenam.

Economisch belang
Ook Ingrid Thijssen wees op het grote belang van internationale handel. Ongeveer een derde van onze belastinginkomsten, ons nationaal inkomen en onze werkgelegenheid is afhankelijk van internationale handel. Ze wees ook op de afbrokkeling van wat juist het sterkste punt van de EU zou moeten zijn: de interne markt. Landen als Frankrijk en Duitsland verstrekken staatssteun, EU-lidstaten gebruiken Europese regels om hun economie af te schermen en de EU legt bedrijven elke dag vijf pagina’s aan nieuwe regels op.

Thijssen: ‘Er moet een moratorium komen op EU-regelgeving voor bedrijven en we moeten af van EU-regels waar landen een nationale kop op kunnen zetten. Onze concurrentiepositie verslechtert enorm en handelsakkoorden gaan steeds moeizamer. Waar zijn we mee bezig als het niet eens meer lukt een handelsakkoord met een gelijkgestemd land als Canada te sluiten? We zijn de geopolitieke betekenis van zulke akkoorden blijkbaar vergeten en moeten ons weer bewust worden van het belang van handelsakkoorden. We zijn voor Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, maar wel met een ‘level playing field’ en in goed overleg met onze handelspartners.’

Geopolitieke ontwikkelingen
Rob de Wijk schetste gedetailleerd hoe zich de laatste jaren geopolitieke en geo-economische blokken hebben gevormd en hoe we nu de effecten daarvan merken, onder meer op handelsgebied. ‘Toen China in 2000 tot de WTO toetrad, dacht president Clinton dat dit land zich aan de regels zou houden. Maar China en de andere BRICS-landen wilden de regels veranderen. Mercantilisme kwam op, evenals het ‘voor wat hoort wat’. Trump begon een handelsoorlog met China, maar ook onder Biden staat vrijhandel onder druk. Agrarische handelsstromen en voedselstromen die over de wereld gaan, kun je blokkeren en worden dus als politiek pressiemiddel gebruikt. Dat is de huidige realiteit.’

De EU heeft door hoge energieprijzen, het gevolg van het stoppen van Russische importen, en de Green Deal de concurrentiepositie van haar bedrijven enorm aangetast. ‘Ons buitenlands beleid wordt vooral door waarden gedreven, en daardoor kunnen we het geopolitieke machtsspel niet spelen’, aldus De Wijk. ‘Het is cruciaal dat je met gelijkgestemde landen een handelsakkoord kunt bereiken. Denk aan TTIP (VS), CETA (Canada), de akkoorden met Australië en Mercosur. Het is onvoorstelbaar schadelijk dat zulke akkoorden afketsen. Het roer moet om, betere keuzes zijn nodig. Dit raakt direct aan onze welvaart en onze veiligheid.’

De presentaties van beide gastsprekers werden enorm gewaardeerd door de 150 aanwezigen die na afloop van het inhoudelijke deel van het MVO Netwerkevent voldoende stof hadden om na te praten tijdens de borrel.