Onderzoek

Om goed geïnformeerde keuzes te kunnen maken, is het belangrijk dat zowel de voedingssector als beleidsmakers en consumenten beschikken over actuele, onafhankelijke informatie over de samenstelling van voedingsmiddelen. In dat kader voert de Wageningen University & Research (WUR), in opdracht van MVO, in 2025 opnieuw een onderzoek uit naar de vetzuursamenstelling van veelgebruikte plantaardige en dierlijke oliën en vetten. Het onderzoek sluit aan op de behoefte aan actuele en betrouwbare gegevens voor gebruik in voedingsonderzoek, beleid en productinformatie.

Verschillen in vetzuursamenstelling

Oliën en vetten verschillen sterk in samenstelling en eigenschappen. Elke olie of vet heeft een unieke botanische oorsprong en kent uiteenlopende landen van herkomst met een eigen klimaat. Deze variatie zorgt voor de verschillen in vetzuursamenstelling. Hoewel het allemaal oliën en vetten zijn, heeft elk product zijn eigen kenmerken. Factoren zoals temperatuur, bodemgesteldheid, seizoensinvloeden, rasverschillen en teeltmethoden spelen een rol in de vetzuursamenstelling van plantaardige oliën. Bij dierlijke vetten zijn factoren zoals het type voeding en de diersoort bepalend.

WUR

Het onderzoek wordt uitgevoerd onder toezicht van Wageningen University & Research (WUR). De resultaten worden onder andere gebruikt door het RIVM voor de NEVO-tabel (Nederlandse Voedingsmiddelentabel). Deze tabel vormt een belangrijke bron voor voedingsonderzoek, beleidsontwikkeling en voorlichting. Ook in de wetenschap wordt veelvuldig naar NEVO-data verwezen. Een up to date dataset is van groot belang, omdat verkeerde of verouderde informatie kan leiden tot onjuiste inschattingen in bijvoorbeeld gezondheidsmodellen of voedselconsumptiepeilingen.

Nieuwe data

Het eerste onderzoek vond plaats in 2018. Door veranderende marktomstandigheden, herkomstlanden en productiemethoden is besloten de vetzuurtabel te actualiseren met nieuwe gegevens die representatief zijn voor de huidige Europese markt. De oliemonsters worden geleverd door leden van MVO en zijn zorgvuldig geselecteerd op basis van de belangrijkste landen van herkomst per olie. Omdat veel oliën blends zijn van verschillende origine, wordt ook dat aspect meegenomen in de analyses. De aanpak is afgestemd op de praktijk: bedrijven leveren monsters uit verschillende leveringen zodat een reëel beeld ontstaat van wat consumenten in Europa gebruiken. In totaal worden 20 plantaardige en dierlijke oliën en vetten onderzocht, waaronder zonnebloemolie, kokosolie, palmolie, olijfolie, boter en rundvet.

Tussen maart en mei 2025 leveren bedrijven drie monsters per olie of vet, afkomstig uit verschillende batches en van verschillende herkomst. Deze worden gemengd en vervolgens geanalyseerd op 78 vetzuren, waaronder verzadigde, enkelvoudig en meervoudig onverzadigde vetzuren.