Van ziekenhuis naar eigen praktijk

‘Ik werk inmiddels al 23 jaar als diëtist,’ vertelt Monique Dijsselhof. ‘Daarvan heb ik twintig jaar in een academisch ziekenhuis gewerkt. Drieënhalf jaar geleden heb ik de stap gezet naar de eerste lijn, omdat ik meer tijd wilde nemen om mensen écht te begeleiden. In het ziekenhuis werd de zorg steeds korter en vluchtiger, terwijl ik juist wil bouwen aan een langdurige relatie met cliënten.’

Monique heeft inmiddels twee locaties in Hilversum: één in een huisartsenpraktijk en één in een paramedisch centrum met vooral fysiotherapeuten. ‘Die combinatie vind ik heel waardevol. Vanuit de huisartsenpraktijk werk ik veel aan de medische kant, terwijl ik in het centrum met fysiotherapeuten meer focus op de koppeling tussen voeding en beweging. Dat levert veel mooie kruisverbanden op.’

Haar doelgroep is breed: van baby’s tot mensen boven de honderd. ‘Ik ben zowel diëtist als kinderdiëtist, waardoor ik een heel gevarieerd cliëntenbestand heb. In de eerste lijn begeleid ik veel mensen met hart- en vaatziekten, diabetes en leefstijl gerelateerde problemen, maar door mijn ziekenhuisachtergrond zie ik ook nog veel kinderen, oncologiepatiënten en mensen die herstellen van chirurgie. Juist die afwisseling maakt mijn werk ontzettend leuk.’

Veel vragen, veel misverstanden

Een groot deel van Moniques consulten draait om vetten. Vooral mensen met een te hoog cholesterol hebben veel vragen. ‘Vaak heeft de praktijkondersteuner het onderwerp al kort besproken, maar wanneer er meer begeleiding nodig is, komen ze bij mij. De verschillen tussen verzadigd en onverzadigd vet zijn een groot thema, net als de keuze tussen plantaardige oliën, plantaardige vetten en dierlijke vetten.’

Cliënten willen vaak weten waar ze het beste in kunnen bakken. ‘Patat, gebakken aardappeltjes, vlees: mensen zijn op zoek naar de gezondste optie. Ze weten wel dat bakken meer vet en calorieën oplevert, maar willen dan weten: ‘Wat kan ik het beste kiezen?’’

Daarnaast ziet Monique veel invloed van hypes op sociale media. ‘Kokosolie wordt bijvoorbeeld vaak gepresenteerd als supergezond, omdat het ‘puur’ en ‘natuurlijk’ zou zijn. Maar in werkelijkheid bevat kokosolie heel veel verzadigd vet. Ook bij Griekse yoghurt met 10% vet zie ik verwarring. Online hoor je vaak dat meer vet gezonder is, maar drie schaaltjes per dag is echt te veel. Het draait om context en balans. Twee eetlepels yoghurt met een hoger verzadigd vetgehalte door een gerecht kunnen prima, maar overmatig gebruik kan het cholesterol juist verhogen.’

Het mooie is dat vaak kleine aanpassingen al veel verschil maken. ‘Door bijvoorbeeld over te stappen op een andere bakolie of een yoghurt met minder vet, zie je bij sommige mensen hun cholesterolwaarden zichtbaar verbeteren. Dat zijn de momenten waarop ik zie dat maatwerk loont.’

De kracht van de MVO-materialen

Een belangrijke steun in haar werk zijn de MVO-materialen, zoals de draaischijf oliën en vetten, de infokaart oliën & vetten en de brochure ‘Kies gezond en lekker’. ‘Met de draaikaart bespreek ik alles rondom margarine, roomboter, broodbeleg en bakken/braden. De infokaart oliën & vetten gebruik ik veel om samen met cliënten te kijken naar de verschillen tussen vetsoorten. Het kleurensysteem maakt het heel duidelijk: groen voor onverzadigd, oranje-geel voor verzadigd. Cliënten reageren vaak verrast als ze zien hoeveel verzadigd vet er in kokosolie zit. Dan hoor ik: ‘Oh, wat veel!’ en dan ontstaat er vanzelf een gesprek over gezondere keuzes.’

De brochure zet ze vooral in als naslagwerk. ‘Ik geef die vaak mee na een consult, zodat cliënten thuis alles nog eens rustig kunnen nalezen. Mensen vinden het fijn om iets tastbaars te hebben. Sommigen vertellen zelfs dat ze de infokaart er later weer bij pakken om producten te vergelijken. Het zorgt voor bewustwording en helpt mensen om ook buiten de spreekkamer betere keuzes te maken.’

Hardnekkige misverstanden en hoe je ze doorbreekt

Volgens Monique zijn de meest voorkomende misverstanden die over kokosolie en Griekse yoghurt. ‘Veel mensen denken dat kokos supergezond is, maar als ze op de infokaart zien hoeveel verzadigd vet erin zit, valt het kwartje vaak snel. Beelden werken hier veel sterker dan woorden.’

Een ander punt van verwarring zijn de plantensterolen in cholesterolverlagende margarine. ‘Op verpakkingen staat vaak groot ‘cholesterolverlagend’. Dat klopt, maar alleen als je voldoende gebruikt. Veel cliënten smeren slechts één of twee boterhammen per en denken dat ze goed bezig zijn, maar ze weten niet dat het met een kleine verandering nog beter zou kunnen. Ik gebruik daar wel een infokaart Plantensterolen: werking en effect voor, maar die is te wetenschappelijk om mee te geven. Een patiëntenversie zou hier echt een aanvulling zijn.’

Tegenstrijdige informatie en ChatGPT

Cliënten komen steeds vaker binnen met informatie van social media, blogs of online coaches. ‘Mensen zijn tegenwoordig heel goed geïnformeerd, maar daardoor ook soms in de war. Online vind je tegenstrijdige adviezen, zeker over producten als kokosolie of Griekse yoghurt. Ik probeer dan altijd context te bieden en uit te leggen wat wetenschappelijk onderbouwd is.’

Steeds vaker gebruiken cliënten ook AI-tools zoals ChatGPT voor voedingsadvies. Monique ziet daar zeker meerwaarde in, mits het goed wordt ingezet. ‘ChatGPT kan veel informatie verzamelen, maar het mist de medische context en de persoonlijke situatie van de cliënt. Het advies kan daardoor veel strenger of stelliger overkomen dan ik in de praktijk zou geven. Bij mij kijken we samen naar wat past bij iemands leven en welke stappen haalbaar zijn. AI kan daarbij ondersteunen, maar het kan persoonlijk maatwerk niet vervangen.’

Het Vet Cool-programma

Als onderdeel van haar werk begeleidt Monique ook kinderen met licht tot fors overgewicht via het Vet Cool-programma. ‘Kinderen worden vaak doorverwezen via kinderartsen, GGD’s of jeugdgezondheidszorg. Met kinderen zelf praten we vrij algemeen over vetten: we leggen uit dat vetten belangrijk zijn, maar dat de keuzes verschil maken. Bij deze doelgroep draait het vooral om bewustwording.’

De grootste uitdaging ligt echter bij de ouders. ‘Zij bepalen wat er in de koelkast staat, wat er op tafel komt en hoe er wordt gekookt. Daarom doen we steeds vaker één-op-één consulten met ouders. Dan bespreken we bijvoorbeeld de verschillen tussen verzadigd en onverzadigd vet en hoe ze gezonde keuzes kunnen doorgeven aan hun kinderen. Voor de kinderen houden we het speels en luchtig – het moet vooral geen dieet worden.’

Het programma is intensief, omdat je in feite met twee doelgroepen tegelijk werkt: kinderen én ouders. ‘Dat maakt het soms complex, maar juist daardoor kun je veel bereiken. Als ouders hun patronen aanpassen, zie je vaak dat het hele gezin gezonder gaat leven. In termen van preventie is dit enorm waardevol.’

Wat alle professionals zouden moeten vertellen

Monique heeft één duidelijke boodschap voor collega-zorgprofessionals: ‘Vetten zijn niet de vijand. We hebben ze nodig, maar het draait om balans. Het soort vet en de hoeveelheid maken het verschil.’ Door cliënten te laten zien welke vetten gezond zijn en samen kleine, haalbare stappen te zetten, bereik je volgens haar het meest. ‘Met de juiste uitleg en visuele ondersteuning zie ik vaak dat mensen zelf nieuwe inzichten opdoen. Dat maakt het verschil tussen adviezen die blijven liggen en echte gedragsverandering.’

Geïnteresseerd in de materialen die Monique gebruikt in haar werk? Bekijk of bestel ze via Informatiematerialen - MVO.