Op 4 december jl. hebben vertegenwoordigers van het Europees Parlement (EP) en het voorzitterschap van de Raad een politiek akkoord bereikt over de wijze waarop de 'Ontbossingsverordening' (EUDR) gericht moet worden vereenvoudigd en de toepassing ervan opnieuw met een jaar moet worden uitgesteld.

Bij dit akkoord hebben het EP en de Raad gekozen voor een duidelijk uitstel van de toepassingsdatum voor alle marktdeelnemers tot en met 30 december 2026, met een extra zes maanden voor micro- en kleine ondernemingen. Hiermee is de eerder door de Europese Commissie voorgestelde respijtperiode (grace period), die tot veel vragen leidde op het terrein van rechtszekerheid, van tafel.

Het politieke akkoord bevat verschillende inhoudelijke elementen die, met behoud van de doelstellingen van de EUDR, vooral zijn bedoeld om de administratieve lasten voor het bedrijfsleven te beperken. Deze komen hieronder afzonderlijk aan bod.

Referentienummer due diligence statement

Het EP en de Raad zijn overeengekomen dat uitsluitend de marktdeelnemer die het product voor het eerst op de EU-markt brengt het referentienummer van de initiële zorgvuldigheidsverklaring (due diligence statement) moet verzamelen en bewaren en dat nummer niet verder in de keten hoeft door te geven.

Evaluatie en rapport EC uiterlijk eind april 2026

De Raad en het EP hebben de Europese Commissie verder de opdracht gegeven om een vereenvoudigingsevaluatie (‘simplification review’) uit te voeren en uiterlijk 30 april 2026 verslag uit te brengen. In dit verslag moeten het effect en de administratieve lasten van de EUDR, met name voor kleinere marktdeelnemers, worden geëvalueerd en moet worden aangegeven hoe vastgestelde problemen kunnen worden aangepakt. Het verslag moet indien nodig vergezeld gaan van een wetgevingsvoorstel.

Multistakeholderplatform

Zowel EP als Raad onderstrepen het belang van voortdurende uitwisseling van informatie tussen deskundigen, belanghebbenden en alle relevante marktdeelnemers over de uitvoering van de EUDR. Dit dient met name te gebeuren in het bestaande kader van de deskundigengroep/het multistakeholdersplatform m.b.t. de bescherming en het herstel van de bossen wereldwijd.

Micro- en kleine marktdeelnemers

Europese micro- en kleine marktdeelnemers in de primaire productie behoeven slechts een eenmalige vereenvoudigde aangifte in te dienen en ontvangen dan een aangifte-identificatienummer, dat volstaat voor de traceerbaarheid.

IT

De Raad en het EP zijn verder overeengekomen dat de bevoegde nationale autoriteiten aanzienlijke verstoringen van IT-systemen aan de Europese Commissie moeten melden om ervoor te zorgen dat deze systemen optimaal functioneren, maar wel met flexibiliteit voor zo min mogelijk administratieve lasten.

Het tussen het EP en de Raad bereikte akkoord dient door beide instellingen nog formeel te worden goedgekeurd, maar deze laatste procedurele stap is in deze fase een formaliteit. De plenaire stemming hierover in het EP staat geagendeerd op 16 december a.s. Ook de EU Raad van Ministers zal deze maand (waarschijnlijk in de Milieuraad van 16 december a.s.) instemmen met het op 4 december jl. bereikte akkoord. De officiële tekst wordt vóór dinsdag 30 december a.s. in het Publicatieblad van de EU gepubliceerd.